Nguồn máy tính là gì? PSU là gì? - Toàn tập build PC

Bộ máy tính thường được cấu tạo từ nhiều linh kiện khác nhau như CPU, màn hình, mainboard, RAM, SSD, nguồn máy tính. Vậy nguồn máy tính là gì? PSU là gì - Chức năng và nguyên lý hoạt động ra sao? Công suất bộ nguồn này như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!

Nguồn máy tính PSU là gì?

Có bao giờ bạn sử dụng máy tính của mình, và bạn cũng đã nghe một chút thông tin về PSU của máy tính, nhưng bạn không hiểu PSU là gì? Nhìn chung thì đại đa số mọi người sử dụng máy tính hiện nay, thì hầu như tất cả điều không biết đến PSU là gì? Hiểu được vấn đề này, Điện Thoại Vui sẽ tổng hợp và đưa thông tin để mọi người hiểu thêm về PSU là gì nhé!

Vậy PSU là gì? PSU là Power Supply Unit nghĩa tiếng Việt là nguồn máy tính gọi tắt là (PSU). Đây là một bộ phận rất quan trọng trong máy tính và được ví như trái tim của hệ thống. Nguồn máy tính chịu trách nhiệm cung cấp năng lượng cho các bộ phận khác trong toàn hệ thống. Đó là một số thông tin mà Điện Thoại Vui tổng hợp để lý giải cho câu hỏi PSU là gì?

Độ bền, tính ổn định của hệ thống phần cứng máy tính được quyết định chính bởi nguồn máy tính. Nếu PSU hoạt động ổn định, trơn tru thì hệ thống PC sẽ bền hơn, hoạt động lâu hơn. Vậy khi build PC, bạn cần lưu ý những đặc điểm gì về nguồn máy tính PSU.

Trong đó nguồn máy tính còn được chia làm 2 loại:

• Nguồn tuyến tính: Cấu tạo bằng biến áp với các cuộn thứ cấp và sơ cấp, lúc này điện áp đầu ra sẽ phụ thuộc vào điện áp đầu vào.
• Nguồn phi tuyến: Có điện áp đầu ra ổn định và ít phụ thuộc vào điện áp đầu vào trong một giới hạn cho phép nào đó.

Chức năng của nguồn máy tính (Power Supply Unit) trên PC

Chức năng của PSU - nguồn máy tính rất quan trọng khi đóng vai trò cung cấp điện năng cho các thiết bị khác để các thiết bị, linh kiện bên trong có thể hoạt động được và hoạt động một cách ổn định.

Nguyên lý hoạt động của nguồn máy tính PSU (Power Supply Unit) trên PC

Vậy nguồn máy tính hoạt động như thế nào, nguyên lý ra sao thì cần tìm hiểu một số vấn đề sau:

Từ dòng điện dân dụng (110Vac/220Vac với tần số xoay chiều 50/60 Hz) đi qua nguồn máy tính, cách mạch sẽ lọc bỏ các nhiễu cao tần và nắn chúng thành dòng điện điện áp 1 chiều. Sau đó từ dòng điện một chiều này chúng tiếp tục được biến đổi thành dòng điện xoay chiều (với tần số thấp hơn). Sau đó tiếp tục nắn thành dòng điện 1 chiều.

Sau đó đưa dòng điện đến các linh kiện phù hợp với mức điện áp đã được tùy chỉnh cho các linh kiện đó.

Công thức tính công suất PSU

Để biết được chính xác công suất bộ nguồn máy tính, hãy thực hiện công thức sau:

Watt (W) = Voltage (V) x Ampere (A)

Trong đó:

• V: là hiệu điện thế
• A: là cường độ dòng điện

Nguồn máy tính - các thông số cần lưu ý

Nguồn máy tính - PSU (Power Supply Unit) là bộ phận quan trọng góp phần giúp toàn bộ hệ thống có thể hoạt động một cách ổn định. Do đó, trong quá trình sử dụng, nguồn máy tính có một vài thông số cần chú ý sau.

Các kết nối đầu ra của nguồn máy tính PSU

Đầu cắm bo mạch chủ hay còn được biết với tên gọi tiếng Anh là motherboard connector. Loại đầu cắm này thường có từ 20-24 chân tùy vào từng loại bo mạch khác nhau. Do đó, để thuận tiện cho quá trình sử dụng, các nhà sản xuất đã thiết kế phù hợp cho cả hai loại bo mạnh 20 chân và 24 chân và chúng được gọi là đầu cắm dạng 20+4.

Đầu cắm nguồn CPU: đầu cắm này thường chia làm hai loại chính: loại 4 chân và loại 8 chân.

Trong đó:

• Loại 4 chân: Thường được sử dụng trong cách bo mạch chủ đời cũ.
• Loại 8 chân: Sử dụng cho các bo mạch chủ đời mới.

Dây cắm kết nối của PSU thường được đánh mã màu, trong đó dây đỏ là dòng điện +5v, dây vàng là+12V và dây đen là dây mát. Ba loại dây này có thể tập hợp thành một số loại chân cắm sau:

• Molex: Sử dụng để kết nối với ổ đĩa quang, ổ đĩa cứng hay cắm hoạt và một số thiết bị card màn hình, bo mạch chủ cũ.
• Đầu cấp nguồn chính: có 2 loại 20 và 24 chân.
• Dây điện phụ 12V: Gồm 4 đầu cắm với 2 chân mát và 2 chân 12V.
• Đầu cắm ổ SATA: Với 2-4 cổng kết nối dẹp để kết nối với các ổ cứng SATA.
• Đầu cắm PCI-Express (PCIe): Dùng để cấp nguồn cho các thiết bị bộ nhớ mở rộng chuẩn PCIe, rất quan trọng với các bộ nguồn ngày nay.
• Đầu cắm ổ đĩa mềm: Bao gồm 2 dây mát và 1 dây 5V, 1 dây +12V chủ yếu được sử dụng cho các ổ đĩa mềm hoặc card mở rộng.
• Đầu cắm EPS 12V 8 chân: Sử dụng cho các bo mạch chủ của máy trạm workstation trên các máy tính chuyên nghiệp.

Quy ước đầu dây trên nguồn máy tính PSU - Power Supply Unit

Một số quy ước chung về điện áp theo màu dây bên trong PSU như sau:

Quy ước chung về các mức điện áp theo màu dây trong nguồn máy tính như sau:

• Màu đen: Dây chung hay còn gọi là GND hoặc COM, có mức điện áp quy định = 0V.
• Màu cam: Là dây có mức điện áp +3,3V.
• Màu đỏ: Dây có mức điện áp +5V.
• Màu vàng: Dây vàng có mức điện áp +12V.
• Màu xanh dương: Dây xanh dương có mức điện áp -12V.
• Màu xanh lá: Đây là dây kích hoạt sự hoạt động của nguồn. Do đó nếu nguồn không được kết nối với máy tính hoặc ở trạng thái không hoạt động thì ta có thể kích hoạt thủ công bằng cách nối dây xanh lá (kích hoạt) với dây đen (COM, GND). Đây cũng là cách nhanh chóng để kiểm tra nguồn có hoạt động ổn định không trước khi tiến hành lắp ráp.
• Màu tím: Dây màu tím với điện áp 5Vsb (5V standby). Đây là dây luôn có điện cho dù nguồn có được kích hoạt hay không. Người dùng cũng có thể kiểm tra nguồn có hoạt động hay không bằng cách đo điện áp giữa dây đen và dây tím, kết quả sẽ cho ra 5V. Dòng điện luôn duy trì ở dây tím này sẽ cung cấp cho chuột, bàn phím, các cổng USB và việc khởi động máy tính.
• Màu khác: Ngoài một số màu trên thì còn một số dây có màu khác, được sử dụng cho các đường cấp điện áp khác nhau. Ngoài ra các nguồn cũng có thể sử dụng các dây hỗn hợp.

Xem thêm: Dấu hiệu hỏng Main trên máy tính khắc phục như thế nào? Xem ngay!

Quy ước công suất PSU - Power Supply Unit

Công suất nguồn máy tính được tính trên nhiều mặt khác nhau như: Công suất cung cấp, công suất tối đa, công suất tiêu thụ,. Hiệu suất hoạt động của nguồn cũng sẽ không được ghi trên các nhãn mác hoặc cung cấp khi bán cho người tiêu dùng.

Công suất tiêu thụ

Công suất tiêu thụ là công suất mà một nguồn máy tính tiêu thụ so với nguồn điện dân dụng. Công suất này sẽ được tính bằng W, dựa trên công suất này để người dùng có thể tính ra số tiền mà mình phải trả tiền cho nhà cung cấp điện.

Công suất cung cấp

Khác với công suất tiêu thụ, công suất cung cấp sẽ được tính băng tổng công suất mà bộ nguồn cung cấp cho CPU, bo mạch chủ và các thiết bị liên quan. Công suất cung cấp sẽ phụ thuộc vào tần số sử dụng, đặc tính làm việc của thiết bị. Và công suất cung cấp sẽ nhỏ hơn công suất cực đại của nguồn.

Công suất cung cấp sẽ khác nhau vào các thời điểm, chế độ làm việc khác nhau. Trong đó các thiết bị làm ảnh hưởng đến công suất tiêu thụ phải kể đến như:

• CPU máy tính: Sẽ có nhiều chế độ tiêu thụ như khi làm việc ít, khi giảm tốc, khi làm việc tối đa
• Card đồ họa VGA: Khi xử lý khối lượng công việc lớn như xử lý ảnh, chơi game, biên tập video sẽ tiêu tốn năng lượng lớn hơn bình thường.
• Chipset cầu bắc: Đây là linh kiện tiêu thụ nhiều năng lượng nhất trên bo mạch chủ.
• Ổ quang: Ổ quang sẽ sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng hơn khi đọc – ghi.
• Quạt: Quạt máy tính sẽ điều chỉnh tốc độ tùy theo nhiệt độ của hệ thống.

Công suất cực đại tức thời

Đây là công suất được tính trong một khoảng thời gian ngắn, thường được tính bằng mili giây (ms). Thường công suất cực đại sẽ được dán trên nhãn sản phẩm.

Công suất cực đại liên tục

Đây là công suất lớn nhất mà bộ nguồn có thể đạt được khi hoạt động liên tục trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày. Công suất này sẽ quyết định đến sự làm việc ổn định của máy tính nên rất quan trọng khi chọn mua.

Tuy nhiên trong sử dụng không khuyến khích để một hệ thống thường xuyên hoạt động đến công suất cực đại liên tục.

Cách chọn bộ nguồn máy tính tốt, phù hợp với PC của bạn

Để chọn thay bộ nguồn máy tính phù hợp với nhu cầu, bạn cần chú ý những điểm sau:

Công suất sử dụng

Tùy theo nhu cầu sử dụng mà người dùng nên chọn một bộ nguồn máy tính có công suất phù hợp để tránh các tình trạng như PSU công suất lớn mà người dùng không tận dụng hết hoặc công suất quá nhỏ gây quá tải và hư hỏng nhiều linh kiện kèm theo.

Thương hiệu PSU - Power Supply Unit

Một tâm lý chung là khi mua người dùng nên chọn mua những sản phẩm đến từ những thương hiệu uy tín. Hiện nay trên thị trường có một số thương hiệu uy tín phải kể đến mà người dùng có thể tham khảo như sau:

• Bộ nguồn cấp 1: Bộ nguồn với chất lượng ổn định, linh kiện sử dụng là những linh kiện cao cấp. Bộ nguồn này có thể đến từ các thương hiệu như: Antec và Corsair, Seasonic, Silverstone.
• Bộ nguồn cấp 2: đây là bộ nguồn tầm trung, linh kiện không quá cao cấp như cấp 1 nhưng vẫn đảm bảo vệ hiệu quả sử dụng. Một số thương hiệu có thể tham khảo như: Cooler Master, Thermaltake, FSP, Acbel.
• Bộ nguồn cấp 3: Đây là bộ nguồn tầm thấp sử dụng các linh kiện giá rẻ nhằm cắt giảm chi phí do đó chất lượng bộ nguồn sẽ bị giảm theo. Một số bộ nguồn cấp thấp bạn có thể tham khảo đến của Huntkey, Arrow và Golden Field.
• Bộ nguồn cấp 4: đây là bộ nguồn cấp thấp với giá cực rẻ. Loại bộ nguồn này không có tên gọi và thường được biết đến với cái tên nguồn ATX.

Ngoài ra để xác định một bộ nguồn máy tính có tốt hay không, có thể xem xét một số yếu tố sau:

• Sự ổn định điện áp đầu ra: không có sự sai lệch quá -5 đến +5% so với điện áp danh định.
• Điện áp đầu ra phải bằng phẳng, không nhiễu.
• Hiệu suất làm việc cao, công suất đầu ra/đầu vào đạt phải trên 80%.
• Bộ nguồn không gây từ trường, điện trường và phải chịu được nhiễu từ, từ trường từ các vật xung quanh.
• Hoạt động êm, không ồn, rung hoặc tỏa quá nhiều nhiệt.
• Dây nối đa dạng, nhiều chân cắm và được bọc lại một cách gọn gàng.
• Dải điện áp đầu rộng, từ 90 đến 260Vac, tần số 50/60 Hz.

Lời kết

Trên đây là tổng hợp các thông tin chi tiết về bộ nguồn từ khái niệm, phân loại đến công suất bộ nguồn. Hi vọng qua bài viết này bạn đã biết được bộ nguồn máy tính - PSU là gì và công dụng của PSU.

Xem thêm: Tổng hợp các thủ thuật máy tính bạn nên xem tại đây!