Bộ nhớ ROM là gì? Phân biệt giữa RAM và ROM

Bộ nhớ ROM là gì bạn đã biết chưa? Bạn chưa phân biệt được sự khác nhau giữa bộ nhớ ROM và RAM trên máy tính? Tại bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu tất tần tật thông tin về bộ nhớ ROM nhé.

Bộ nhớ ROM máy tính là gì?

ROM (viết tắt của cụm từ Read Only Memory), tạm dịch là bộ nhớ chỉ đọc. Đây là bộ nhớ mà dữ liệu trong nó đã được thiết lập từ trước. Trong bộ nhớ ROM có chứa những chương trình giúp máy tính khởi động. Nếu không có ROM, máy tính sẽ không dùng được.

Bộ nhớ ROM sẽ giúp các dữ liệu được lưu lại kể cả khi máy tính bị tắt nguồn. Vì vậy, sau khi tắt máy, bộ nhớ này đã lưu lại những chương trình để chuẩn bị cho việc khởi động máy tính lần tiếp theo.

ROM thuộc loại bộ nhớ không khả biến, tức là dữ liệu trong ROM chỉ được đọc ra và không được phép ghi vào.

Cách nhận biết ROM:

• Hình dạng: hình chữ nhật hoặc hình vuông.
• Nhà sản xuất: thường là AMI, Winbond, Phoenix-Award.
• Hình thức kết nối: dạng chân dán, chân hàn, hoặc gắn vào socket

Công dụng và cấu trúc của bộ nhớ ROM

Sau khi tìm hiểu về bộ nhớ ROM là gì? Tiếp đến chúng ta tìm hiểu về công dụng và cấu trúc của bộ nhớ này. Bộ nhớ ROM dùng để lưu trữ các chương trình hệ thống đã được hãng sản xuất cài đặt sẵn. Người dùng thường không thể thay đổi các nội dung lưu trữ trong ROM.

Cấu trúc của ROM gồm có 2 thành phần cơ bản: Cổng OR và bộ giải mã. Cấu trúc bộ nhớ ROM trong máy tính phức tạp hơn, gồm 4 thành phần:

• Bộ giải mã cột và bộ giải mã hàng (Tên gọi chung là Bộ giải mã địa chỉ): Nắm giữ vai trò quyết định con đường và cách thức lấy dữ liệu mỗi khi được kích hoạt
• Bộ đệm đầu ra: Dùng mạch đệm 3 trạng thái. Quyết định mức độ dữ liệu cao hay thấp. Sau đó, đưa những dữ liệu này vào đường truyền.
• Máng thanh ghi: Đây là bộ phận lưu trữ dữ liệu được lập trình sẵn vào ROM. Chúng được sắp xếp theo ma trận vuông và được ghi chết. Vì vậy, người dùng không thể tiến hành lưu trữ thêm dữ liệu vào những thanh ghi này.

Những loại bộ nhớ ROM phổ biến hiện nay

Bộ nhớ ROM gồm có những loại phổ biến sau:

• PROM (viết tắt cụm từ Programmable ROM)

Đây là loại chip bộ nhớ chỉ đọc có thể lập trình (nạp chương trình BIOS) được nhưng chỉ một lần. PROM chỉ được lập trình một lần và dữ liệu trên chip không thể xóa.

• EPROM (viết tắt cụm từ Erasable Programmable ROM)

EPROM là loại chip nhớ mà thông tin lưu trữ có thể xóa bằng tia cực tím.

• EEPROM (viết tắt cụm từ Electrically Erasable Programmable ROM)

Đây là loại chip mà thông tin lưu trữ có thể dùng điện để xóa. Bên cạnh đó, dữ liệu sẽ được ghi lại mà không cần lấy ra khỏi máy tính.

• ROM FLASH

ROM FLASH được coi là phiên bản nâng cấp của EEPROM. Nó cho phép người dùng xóa hoặc ghi các khối dữ liệu khoảng 512 byte. Đồng thời, tốc độ cũng nhanh hơn so với phiên bản trước đó nhiều lần.

Bên cạnh đó, ROM FLASH còn có ưu điểm nổi bật khác như: 

• Cho phép ghi lại mà không cần lấy ra khỏi máy tính.
• Thời gian truy cập rất nhanh (khoảng 45 đến 90 nano giây).
• Chịu được áp suất lớn và nhiệt độ cao.
• Có độ bền cao nhất so với các loại ROM khác trên thị trường.

Xem thêm: Tìm hiểu màn hình OLED là gì? Cấu trúc màn hình OLED và điểm nổi bật

Ưu điểm của ROM

ROM máy tính có những ưu điểm như: 

• Không bị mất dữ liệu khi máy tính tắt nguồn.
• Giá thành rẻ hơn so với bộ nhớ RAM.
• ROM thuộc loại bộ nhớ tĩnh. Do đó, không yêu cầu người dùng phải cập nhật mới.
• Các phiên bản ROM mới hiện nay có dung lượng lưu trữ lớn, cách sử dụng linh hoạt, chịu nhiệt tốt và bền bỉ.

Cách phân biệt ROM và RAM

Nếu bạn vẫn chưa biết giữa ROM và RAM khác nhau như thế nào, bạn có thể tham khảo bảng so sánh bên dưới đây.

Chỉ tiêu so sánh	ROM	RAM
Thiết kế	Thiết kế bộ nhớ ROM nhỏ hơn RAM, là một ổ đĩa quang bằng băng từ.  Có nhiều chân được chế tạo bằng mối nối tiếp xúc với bảng mạch của máy tính.	Thiết kế bộ nhớ RAM thường lớn hơn ROM. Là một thanh mỏng hình chữ nhật, được lắp vào máy qua một khe cắm trên bo mạch chủ máy tính.
Cách thức hoạt động	Bộ nhớ ROM sẽ hoạt động khi khởi động máy tính. Dữ liệu trong ROM chỉ đọc, không thể thay đổi, chỉnh sửa.	Bộ nhớ RAM hoạt động sau khi máy tính đã được khởi động và nạp hệ điều hành. RAM có thể xóa bỏ, thay đổi và khôi phục dữ liệu trong nó.
Phân loại	Là loại bộ nhớ bất biến (tĩnh).  Bộ nhớ không bị mất dữ liệu khi tắt máy tính.	Là loại bộ nhớ khả biến. Khi mất điện hoặc tắt máy tính, dữ liệu sẽ mất.
Tốc độ	Quá trình xử lý thông tin, dữ liệu còn chậm. Tốc độ truy cập dữ liệu của ROM chậm.	Quá trình xử lý thông tin, dữ liệu diễn ra nhanh chóng. Tốc độ truy cập dữ liệu của RAM nhanh.
Khả năng lưu trữ	ROM lưu trữ được ít dữ liệu hơn RAM, 1 chip ROM chỉ thể hiện được 4MB đến 8MB dữ liệu.	1 chip RAM lưu trữ được khá nhiều dữ liệu, từ 1GB – 256GB. Có thể nâng cấp khả năng lưu trữ dữ liệu.
Khả năng tiếp cận	Khá khó khăn khi bạn muốn thay đổi, lập trình lại bộ nhớ ROM. Hiện nay, chỉ có một số loại ROM mới cho phép người dùng lập trình lại.	Với RAM, người dùng dễ dàng truy cập, thay đổi hoặc lập trình lại thông tin lưu trữ.
Khả năng ghi chép dữ liệu	ROM không có khả năng ghi dữ liệu.	Dữ liệu được bộ nhớ RAM ghi một cách nhanh chóng và dễ dàng.

ROM đóng vai trò rất quan trọng trong việc khởi động máy tính. Cả ROM và RAM đều thuộc bộ nhớ trong, mỗi loại có một vai trò riêng biệt. Hi vọng rằng qua bảng thông tin so sánh này bạn có thể phân biệt được bộ nhớ RAM và ROM là gì?

Nên chọn bộ nhớ ROM có dung lượng bao nhiêu?

Nên chọn bộ nhớ ROM có bao nhiêu là đủ? Dưới đây là khuyến nghị mức dung lượng ROM hợp lý cho máy tính và điện thoại bạn có thể tham khảo:

Máy tính để bàn hay laptop

Một số dòng máy tính giá rẻ, cơ bản sẽ có ổ cứng EMCC với bộ nhớ  khá thấp từ 16GB. Nếu nhu cầu của bạn chỉ là mua về xem phim, lên web thì bạn không cần lo lắng quá nhiều. Tuy nhiên, nếu bạn mua để làm việc, học tập thì không nên chọn mức 16GB.

Bên cạnh đó, ổ cứng SSD hiện đang có mức giá cực kì tốt với dung lượng từ 120GB. Do đó, nếu chọn mua máy tính thì bạn nên bắt đầu từ 120GB là tạm đủ nhu cầu cơ bản. 

Ngoài ra, còn một số lựa chọn khác cho bạn như: 128GB, 256GB, 512GB, 1TB hoặc cao hơn. Tuy nhiên, 256GB hoặc 512GB sẽ là phù hợp nhất. Mức dung lượng này bạn vừa thoải mái làm việc, vừa không tốn quá nhiều tiền.

Điện thoại

Hiện nay, điện thoại thường sẽ có bộ nhớ ROM bắt đầu ở mức 64GB. Tuy nhiên, nếu điều kiện tài chính của bạn eo hẹp thì bạn cũng có thể chọn từ 32GB.

Khi bạn không có nhu cầu quay clip, chụp ảnh hay tải ứng dụng nhiều, thì mức dung lượng 32GB sẽ phù hợp. Tuy nhiên, nếu bạn có thói quen chụp ảnh và chơi nhiều ứng dụng game, bạn nên lựa chọn từ 64GB trở lên.

Đến đây, mình đã hoàn tất chia sẻ đến bạn những thông tin liên quan đến bộ nhớ ROM là gì. Nếu cảm thấy những tin Tức công nghệ này hữu ích đừng quên chia sẻ cho bạn bè và mọi người cùng biết nhé!