Virus máy tính là gì? Làm sao để diệt virus trên máy tính

Bạn muốn biết virus máy tính là gì và liệu đây có phải là mối đe dọa đối với hệ thống. Nếu bạn gặp phải tình trạng máy hoạt động chậm, xuất hiện các chương trình lạ hoặc mất dữ liệu? Đó có thể là dấu hiệu của việc máy tính bạn đã bị nhiễm virus. Vậy nguyên tắc hoạt động của virus máy tính thường là gì? Tất cả sẽ được làm rõ ở bài viết sau!

Virus máy tính là gì?

Virus máy tính là gì hay còn được mọi người gọi là vi rút. Đây là những đoạn mã chương trình được thiết kế với mục đích nhằm xâm nhập vào máy tính. Chúng tự nhân bản, gây ra các hoạt động phá hoại và lây nhiễm qua nhiều hình thức khác nhau. Đó có thể là các file đính kèm trong email, trang web độc hại, các thiết bị lưu trữ di động,...

Ban đầu, virus được tạo ra cho mục đích nghiên cứu. Tuy nhiên, vì lợi ích cá nhân, virus ngày càng trở nên nguy hiểm hơn. Chúng đã bị lợi dụng để đánh cắp thông tin, tấn công hệ thống và thực hiện hành vi xấu. Trong đó, Windows hiện là hệ điều hành bị tấn công bởi virus nhiều nhất vì lượng người dùng lớn. 

Có các loại virus máy tính nào? 

Ở nội dung bản chất của virus máy tính là gì có đề cập đến khả năng tự nhân bản. Đó cũng là lý do vì sao thế giới virus máy tính hiện nay vô cùng đa dạng. Chúng luôn biến đổi không ngừng, từ những con virus đơn giản đến những loại mã độc phức tạp. Dưới đây, bài viết sẽ giới thiệu đến bạn một số ví dụ điển hình để bạn nắm rõ hơn: 

Morris

Virus Morris hay còn được gọi là sâu Morris. Đây là một trong những con sâu máy tính đầu tiên được phát tán qua Internet. Loại này được tạo một bởi sinh viên tại Đại học Cornell và được thả lên mạng vào năm 1988. 

Theo lời khai của Morris, mục đích của anh là ước tính kích thước của Internet. Tuy nhiên, do một lỗi trong mã code, con sâu này đã nhân bản quá nhanh. Từ đó, Morris đã lây nhiễm vào khoảng 6.000 máy tính chạy hệ điều hành Unix. Đương nhiên, virus cũng đã gây ra thiệt hại về kinh tế lên đến 100 triệu USD.

Sâu Morris đã tạo ra một lượng lớn bản sao file trong thư mục tạm. Chỉ trong vòng 90 phút, máy tính nhiễm sâu sẽ hoàn toàn không sử dụng được. Việc loại bỏ sâu Morris là một quá trình phức tạp và tốn nhiều thời gian. Điều này đã đòi hỏi sự can thiệp của các chuyên gia hàng đầu.

Melissa 

Nếu đã nhắc đến virus máy tính là gì thì không thể không nhắc tới Melissa. Đây là một trong những loại virus gây ra sự hoang mang và hỗn loạn trên toàn cầu vào 1999. Được phát triển bởi David L. Smith, Melissa là một loại virus macro. Điều này có nghĩa là virus lây lan thông qua các tệp macro được nhúng trong các tài liệu Microsoft Word.

Vậy nguyên tắc hoạt động của virus máy tính này thường là gì? Melissa tự động gửi email cho 50 địa chỉ đầu tiên trong danh sách liên lạc của người dùng bị nhiễm. Email gửi đi thường có tiêu đề khá hấp dẫn để kích thích người nhận mở tệp đính kèm. Khi tệp được mở, virus sẽ thay đổi nội dung và tự động gửi email đến địa chỉ khác.

Nhờ cơ chế lây lan qua email, Melissa đã nhanh chóng lan rộng trên toàn cầu. Điều này gây quá tải cho các hệ thống email và mạng máy tính trên toàn thế giới. Vì thế, Melissa đã gây ra thiệt hại kinh tế khổng lồ, ước tính từ 300 đến 600 triệu USD. 

Code Red

Code Red là một trong những loại sâu máy tính gây ra nhiều thiệt hại nhất trong lịch sử Internet. Ra đời vào năm 2001, Code Red đã tấn công hàng trăm nghìn máy chủ trên toàn cầu. Virus đã lợi dụng một lỗ hổng trong phần mềm máy chủ web IIS của Microsoft để xâm nhập vào.

Sau đó, virus sẽ tự nhân bản và lây lan sang các máy chủ khác thông qua mạng Internet. Ngoài ra, virus này còn có khả năng thực hiện các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS). Từ đó, DoS không thể truy cập vào những địa chỉ IP nhất định, kế cả máy chủ Nhà Trắng. 

Chưa tới 7 ngày, khoảng 400.000 máy chủ bị nhiễm virus Code Red, nhiều website lớn bị sập,... Các doanh nghiệp đã phải chịu tổn thất nặng nề về thời gian và tiền bạc sau cuộc tấn công.

Sasser và Netsky

Bạn muốn biết rõ bản chất của virus máy tính là gì và tác hại của virus máy tính là gì? Nếu vậy, bạn không nên bỏ qua loại virus xuất hiện vào năm 2004 có tên Sasser và Netsky. Cả hai đều được tạo ra bởi một thiếu niên người Đức tên là Sven Jaschan. Tuy vậy, cả 2 có cách lây truyền và tác hại khác nhau.

Với Sasser, virus lợi dụng một lỗ hổng trong dịch vụ Local Security Authority Subsystem Service của Windows. Từ đó, chúng tự động quét và lây nhiễm vào các máy tính khác. Virus này sẽ làm cho máy tính bị khởi động lại liên tục. Hơn thế, chúng còn cản trở việc cài đặt các bản bảo mật. Đương nhiên, máy tính sẽ dễ bị tấn công bởi các loại virus khác.

Ngược lại, Netsky sẽ lây lan chủ yếu qua email. Khi người dùng mở một email chứa virus, Netsky sẽ tự động sao chép bản thân. Sau đó gửi đi các email khác đến danh sách liên lạc của người dùng. Từ đó, virus này gây ra tình trạng quá tải cho các hệ thống email. Ngoài ra, Netsky còn có khả năng thực hiện cuộc tấn công DDoS để làm tê liệt các máy chủ.

Storm Worm

Storm Worm là một loại virus máy tính vô cùng nguy hiểm được phát hiện vào năm 2006. Giống như nhiều loại virus khác, Storm Worm chủ yếu lây lan qua email. Các email chứa virus thường có tiêu đề hấp dẫn, nội dung liên quan đến các sự kiện nóng hổi. Điều này đã thu hút lượng lớn người dùng mở tệp đính kèm.

Ngay lúc đó, Storm Worm sẽ xâm nhập vào và hacker bắt đầu điều khiển máy tính của bạn. Họ sẽ lợi dụng để gửi hàng loạt email rác, gây phiền hà cho người khác. Điều này cũng đã gây ra tình trạng quá tải cho các hệ thống email và mạng Internet.

Nimda

Virus Nimda là một trong những loại sâu máy tính gây ra nhiều thiệt hại vào năm 2001. Loại này khá phức tạp vì chúng kết hợp nhiều phương thức lây nhiễm khác nhau. Trong đó, Nimda lây lan qua các email có tệp đính kèm độc hại. Hoặc lợi dụng nhiều lỗ hổng bảo mật trong các hệ điều hành Windows.

Sau khi xâm nhập, Nimda sẽ tự sao chép vào các thư mục hệ thống và các tệp thực thi. Tiếp đến, virus sẽ lây nhiễm sang các phần mềm khác. Hơn thế, Nimda còn có khả năng thay đổi cấu hình của hệ thống, khiến cho máy dễ bị tấn công. Nimda lây lan với tốc độ chóng mặt, gây ra tình trạng quá tải cho mạng Internet.

Nguyên tắc hoạt động của virus máy tính thường là gì?

Bạn muốn biết nguyên tắc hoạt động của virus máy tính thường là gì? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần hiểu rõ hơn về các con đường mà virus xâm nhập. Dưới đây là một số cách thức phổ biến mà virus thường sử dụng:

Virus máy tính dưới dạng tệp đính kèm email

Một trong những phương thức lây nhiễm virus phổ biến nhất là thông qua các tệp đính kèm trong email. Các email này thường được ngụy trang dưới dạng thông báo quan trọng, hóa đơn. Hoặc các tài liệu email với tiêu đề cực kỳ hấp dẫn khác. 

Khi người dùng mở tệp đính kèm này, virus sẽ được kích hoạt và bắt đầu quá trình lây nhiễm. Để ngăn chặn virus hoạt động, hãy bỏ qua việc xem và xóa trực tiếp email vào thùng rác.

Virus máy tính tải xuống từ internet

Nhiều virus được ẩn trong các phần mềm miễn phí, các bản cập nhật giả mạo. Đặc biệt, chúng thường có trong các trang web độc hại. Khi người dùng tải xuống và cài đặt những phần mềm này, virus sẽ xâm nhập vào hệ thống. Ngoài ra, các quảng cáo trên các trang web cũng có thể chứa mã độc. Từ đó, máy tính của bạn cũng sẽ bị nhiễm virus.

Virus máy tính từ thiết bị ngoại vi (USB, ổ cứng ngoài)

Ở mục virus máy tính là gì, chúng ta đã biết virus có thể lây nhiễm qua nhiều cách thức. Một trong số đó chính là do các thiết bị ngoại vi như USB, ổ cứng di động. Bởi đây cũng là một con đường lây nhiễm virus phổ biến. Nếu thiết bị này đã bị nhiễm virus, khi cắm vào, virus sẽ tự động xâm nhập sang máy.

Tóm lại, nguyên tắc hoạt động của virus máy tính thường là tìm cách xâm nhập vào hệ thống. Chúng sẽ thông qua các lỗ hổng bảo mật, sau đó tự nhân bản và gây ra các hoạt động phá hoại. 

Các loại virus máy tính thường gặp nhất

Virus máy tính đã trở thành một mối đe dọa không thể xem thường đối với người dùng máy tính. Chúng có khả năng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là một số loại virus máy tính nổi tiếng mà bạn cần biết để phòng tránh:

• ILOVEYOU: Virus đã gây ra một trong những vụ tấn công bằng email lớn nhất vào năm 2000. Loại này sẽ có trong tệp đính kèm có tên LOVE-LETTER-FOR-YOU.txt.vbs. Khi bạn mở tệp, virus sẽ tự động gửi đến tất cả các địa chỉ email có trong danh bạ. Đồng thời, virus cũng sẽ xóa các tệp tin trên máy tính của bạn.
• WannaCry: Vào năm 2017, WannaCry đã gây ra một cuộc tấn công ransomware trên toàn cầu. Virus này khai thác lỗ hổng bảo mật trong hệ điều hành Windows để mã hóa các tệp tin. Sau đó, hacker đã yêu cầu nạn nhân trả tiền để lấy lại dữ liệu.
• MyDoom: Xuất hiện vào năm 2004, MyDoom là một trong những worm lan truyền nhanh nhất từng được ghi nhận. Virus này cũng lây nhiễm qua email. Hơn nữa, chúng còn có khả năng tự động quét và lây nhiễm các máy tính khác trên mạng.

Hiện nay còn rất nhiều loại virus với các phương thức hoạt động và mức độ nguy hiểm khác nhau. Để bảo vệ máy tính của bạn, bạn nên thường xuyên cập nhật phần mềm diệt virus. Đặc biệt không nên mở các tệp đính kèm lạ và truy cập các trang web không đáng tin cậy. 

Tác hại của virus máy tính là gì?

Bạn muốn biết rõ hơn về những tác hại của virus máy tính là gì? Câu hỏi này ngày càng trở nên cấp thiết khi các cuộc tấn công mạng diễn ra thường xuyên hơn. Hãy cùng tìm hiểu những hậu quả nghiêm trọng mà virus có thể gây ra, bao gồm:

Mất dữ liệu

Một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của virus máy tính là việc mất dữ liệu. Virus có thể xóa, mã hóa hoặc làm hỏng các tệp tin quan trọng như tài liệu, hình ảnh, video,... Điều này gây ra thiệt hại lớn cho người dùng. Đặc biệt là những người làm việc trong lĩnh vực kinh doanh hoặc sáng tạo.

Chi phí khôi phục

Việc khắc phục hậu quả của việc nhiễm virus có thể tốn kém rất nhiều. Người dùng có thể phải chi trả chi phí để sửa chữa hệ thống, cài đặt lại phần mềm. Tiếp đến khôi phục dữ liệu từ bản sao lưu hoặc thuê dịch vụ chuyên nghiệp để loại bỏ virus.

Mất thông tin cá nhân

Nhiều loại virus hiện nay còn có khả năng đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng. Chẳng hạn như mật khẩu, số thẻ tín dụng, thông tin tài khoản ngân hàng,... Những thông tin này có thể bị kẻ xấu lợi dụng để thực hiện hoạt động gian lận, lừa đảo.

Ngoài ra, virus tiêu tốn tài nguyên hệ thống, khiến máy tính chạy chậm, đơ hoặc treo. Chúng còn có thể tự động hiển thị các quảng cáo pop-up gây phiền hà. Đặc biệt, một số loại virus cho phép kẻ tấn công điều khiển máy tính của bạn từ xa.

Làm sao để máy tính không bị virus?

Đến đây chắc hẳn bạn đã biết rõ về tác hại của virus máy tính là gì? Vậy có cách nào để máy tính không bị virus không? Để làm được điều này bạn cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau. Dưới đây sẽ là những chia sẻ chi tiết về cách bảo vệ máy trước sự tấn công của virus: 

Sử dụng phần mềm diệt virus

Sử dụng phần mềm diệt virus là một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ máy. Bởi các phần mềm có khả năng tìm kiếm và xác định các loại virus, malware, phần mềm gián điệp,.... Hoặc các mối đe dọa khác đang ẩn nấp trong hệ thống của bạn. Cách này còn có thể chặn các cuộc tấn công từ bên ngoài xâm nhập vào máy tính.

Sau khi phát hiện, phần mềm sẽ xóa bỏ hoàn toàn các phần mềm độc hại có chứa virus. Đồng thời, phần mềm còn bảo vệ quyền riêng tư và đảm bảo hiệu suất máy tính ổn định. Tuy nhiên, bạn hãy chọn những phần mềm có thương hiệu uy tín. Thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất để phần mềm hoạt động tốt nhất.

Không mở tệp lạ

Virus máy tính thường được lây lan qua các tệp tin bị nhiễm. Khi mở một tệp lạ rất có thể bạn đang cho phép virus xâm nhập vào hệ thống của mình. Do đó, bạn không nên mở các email từ người gửi không rõ. Đặc biệt là những email có chứa các tệp đính kèm hoặc yêu cầu nhấp vào liên kết.

Ngoài ra, bạn chỉ nên tải xuống phần mềm và ứng dụng từ các trang web chính thức. Tránh tải xuống từ các trang web không rõ nguồn gốc hoặc các trang web chia sẻ tệp miễn phí. Đồng thời, bạn cũng không nên nhấp vào các quảng cáo pop-up. Bởi các quảng cáo này thường dẫn đến các trang web độc hại.

Cập nhật hệ điều hành và ứng dụng

Việc cập nhật hệ điều hành và các ứng dụng là vô cùng quan trọng và mang lại hiệu quả. Bởi nhà phát triển phần mềm thường xuyên phát hành bản cập nhật để vá các lỗ hổng bảo mật. Nếu bạn không cập nhật, hacker có thể lợi dụng để xâm nhập vào hệ thống máy tính.

Hơn nữa, các bản cập nhật thường đi kèm với các tính năng bảo mật mới. Điều này sẽ tăng cường khả năng phòng vệ của máy trước các loại virus và phần mềm độc hại. Đồng thời, các bản cập nhật còn giúp máy tính hoạt động ổn định và hiệu quả hơn. 

Sao lưu dữ liệu

Như bạn đã biết ở phần tác hại của virus máy tính là gì chính là mất dữ liệu. Do đó, nếu bạn thường xuyên sao lưu, bạn có thể khôi phục lại. Điều này cũng sẽ tiết kiệm thời gian và công sức thay vì phải cài đặt lại hệ điều hành. Bạn có thể sao lưu dữ liệu vào ổ cứng di động, máy chủ đám mây hoặc lưu trữ NAS.

Một số phần mềm diệt virus máy tính phổ biến

Thị trường phần mềm diệt virus vô cùng đa dạng, từ các phần mềm miễn phí đến trả phí. Tuy nhiên, nếu bạn đã biết qua bản chất của virus máy tính là gì thì càng cần cẩn trọng hơn. Dưới đây là một số phần mềm diệt virus phổ biến đáng tin cậy để bạn tham khảo:

Phần mềm diệt virus miễn phí

Phần mềm diệt virus miễn phí là lựa chọn phù hợp cho những người dùng có nhu cầu cơ bản. Mặc dù không sở hữu đầy đủ tính năng như các phiên bản trả phí. Nhưng chúng vẫn cung cấp khả năng bảo vệ máy tính hiệu quả trước các mối đe dọa thông thường. Trong đó, có 2 phần mềm diệt virus miễn phí đáng tin cậy gồm: 

Avast Free Antivirus

Avast Free Antivirus là một trong những phần mềm diệt virus miễn phí phổ biến nhất hiện nay. Được phát triển bởi Avast Software, phần mềm này đã được hàng triệu người dùng trên toàn thế giới. Bởi phần mềm có thể bảo vệ máy khỏi các mối đe dọa từ virus, malware, ransomware,...

Avast Free Antivirus có giao diện trực quan, dễ hiểu giúp bạn dễ dàng cài đặt và sử dụng. Cơ sở dữ liệu virus của Avast được cập nhật liên tục. Điều này để đảm bảo máy bạn luôn được bảo vệ trước những mối đe dọa mới nhất.

AVG AntiVirus Free

AVG AntiVirus Free là một trong những phần mềm diệt virus miễn phí hàng đầu khác. Với giao diện trực quan, AVG AntiVirus Free là lựa chọn tuyệt vời cho cả người dùng mới. Đặc biệt, AVG AntiVirus Free được biết đến với khả năng bảo vệ trước các mối đe dọa nguy hiểm. Trong đó gồm virus, malware, phần mềm gián điệp,...

Ngoài khả năng diệt virus, AVG còn cung cấp các tính năng bổ sung khác. Chẳng hạn như quét Wifi, bảo vệ trình duyệt và cảnh báo về các trang web độc hại. Do đó, bạn có thể tận hưởng các tính năng bảo vệ mà không phải trả khoản phí nào. 

Phần mềm diệt virus trả phí

Đối với người dùng có nhu cầu cao về bảo mật, phần mềm trả phí là lựa chọn tốt hơn. Các phần mềm này thường đi kèm với nhiều tính năng nâng cao. Chẳng hạn như tường lửa, bảo vệ chống ransomware, tối ưu hóa hệ thống,... Sau đây là một số lựa chọn để bạn tham khảo:

Norton Antivirus

Norton Antivirus là một sản phẩm phần mềm được phát triển và phân phối bởi Symantec từ năm 1990. Phần mềm được thiết kế để bảo vệ máy tính của bạn khỏi các loại mối đe dọa. Chẳng hạn như virus, malware, ransomware hoặc spyware.

Norton Antivirus sẽ quét toàn bộ hệ thống hoặc các thư mục cụ thể để tìm và loại bỏ virus. Đồng thời, ngăn chặn các mối đe dọa ngay khi chúng cố gắng xâm nhập vào hệ thống. Đặc biệt, phần mềm còn cảnh báo bạn về các trang web độc hại và ngăn chặn việc tải xuống.

Kaspersky Antivirus

Kaspersky Antivirus là một trong những phần mềm chống virus hàng đầu thế giới. Đây còn được biết đến với khả năng bảo vệ mạnh mẽ và hiệu quả với một lớp bảo mật toàn diện. Phần mềm có thể dùng được trên cả máy tính, điện thoại và các thiết bị khác.

Kaspersky Antivirus sẽ phát hiện và loại bỏ các loại virus, phần mềm độc hại ẩn sâu trong hệ thống. Đồng thời quét các email đi và đến để phát hiện các mối đe dọa. Song song đó, phần mềm sẽ tạo bức tường lửa để ngăn chặn các cuộc tấn công từ bên ngoài.

Bitdefender

Bitdefender là một công ty phần mềm an ninh mạng và diệt virus đến từ Romania. Do đó, phần mềm cùng tên, Bitdefender cũng được đánh giá khá cao hiện nay. Bởi Bitdefender có tỷ lệ phát hiện và loại bỏ mối đe dọa cao nhất.

Phần mềm sẽ phát hiện và loại bỏ các loại virus, phần mềm độc hại. Chặn các trang web độc hại, ngăn chặn tấn công phishing. Quét email để loại bỏ các tệp đính kèm độc hại. Đặc biệt, Bitdefender còn có thể phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa trên mạng không dây.

Kết luận

Bài viết đã nêu rõ virus máy tính là gì cũng như nguyên tắc hoạt động và tác hại của chúng. Để phòng tránh và xử lý các vấn đề liên quan đến virus, hãy trang bị cho mình những kiến thức cần thiết. Nếu bạn cần hỗ trợ thêm, Điện Thoại Vui luôn sẵn sàng giúp bạn bảo vệ thiết bị của mình.